"Οι δυο δρόμοι ανάπτυξης στη Δυτική Μακεδονία", ομιλητής Γιάννης Βήττας υποψήφιος Περιφερειάρχης. Εκδήλωση της Λαϊκής Συσπείρωσης Γρεβενών (9/4/2014)

Οι δύο δρόμοι ανάπτυξης στην Δυτική Μακεδονία και οι θέσεις του ΚΚΕ

Είμαστε ήδη στον 6^ο χρόνο της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης. Και για αυτό τον χρόνο δεν προβλέπεται θετική μεταβολή στο ΑΕΠ της χώρας. Στα χρόνια αυτά εκτυλίχθηκε η σφοδρότερη επίθεση  των τελευταίων δεκαετιών στα λαϊκά στρώματα της χώρας.

Η Δυτική Μακεδονία βίωσε και βιώνει την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας, η οποία σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ προσεγγίζει το 30% και με την πραγματική ανεργία να είναι μεγαλύτερη. Βίωσε και βιώνει την διάλυση των εργασιακών σχέσεων, την ανασφάλιστη και απλήρωτη ή κακοπληρωμένη εργασία. Τις ιδιωτικοποιήσεις, με κυρίαρχη αυτή της ΔΕΗ, τον μαρασμό κλάδων, όπως αυτός των κατασκευών, οι οποίοι –παρότι αναγκαίοι- δεν εξασφαλίζουν πλέον κέρδος. Βίωσε την εξαφάνιση ή την μείωση καλλιεργειών  και την συνεπακόλουθη μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Βίωσε την συρρίκνωση και την απαξίωση υποδομών, προορισμένων να καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες, των νοσοκομείων, των Κέντρων Υγείας, των σχολείων, των παιδικών σταθμών. Οι 3 από τις 4 Περιφερειακές Ενότητες είδαν τον πληθυσμό τους να μειώνεται. Αυξήθηκε η μετανάστευση στο εξωτερικό, ιδιαίτερα των νέων.

Και όμως μέσα σε αυτή την κατάσταση, τον τελευταίο μήνα παρουσιάστηκε το εξής στοιχείο: η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παρουσιάζει για το 2011 αυξητική μεταβολή στο κατά κεφαλή Α.Ε.Π. κατά 381 ευρώ ή κατά 2,1%. Μάλιστα, είναι η μοναδική περιφέρεια στην Ελλάδα που παρουσιάζει αύξηση στον σχετικό δείκτη. Ανάπτυξη λοιπόν στη Δυτική Μακεδονία, λόγω προφανώς της θετικής πορείας του κλάδου της ενέργειας στα χρόνια της κρίσης, και ειδικότερα της Δ.Ε.Η. A.E. Είναι παράδοξο αυτό; Καθόλου παράδοξο. Είναι αυτή η ανάπτυξη που ζήσαμε και τα χρόνια πριν την κρίση. Αυτή η ανάπτυξη κατά την οποία δημιουργήθηκαν αμύθητα κέρδη για βιομήχανους, μεγαλέμπορους, τραπεζίτες την στιγμή που τα λαϊκά στρώματα δέχονταν μεθοδικά, με σχέδιο, στην βάση των κατευθύνσεων της Ε.Ε., το ένα χτύπημα μετά το άλλο. Είναι αυτή η ανάπτυξη, η καπιταλιστική ανάπτυξη που προετοίμασε την κρίση. Κρίση την οποία επίσης δεν την πληρώνουν όλοι, καθώς συνεχίζουν να υπάρχουν επιχειρήσεις με κέρδη και στην περιοχή, ιδιαίτερα στον κλάδο των τροφίμων και ποτών, των βιομηχανικών ορυκτών.  Είναι αυτή η ανάπτυξη την οποία επαγγέλλεται η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, είναι αυτή η ανάπτυξη που υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί να φέρει μόνο η δική του, η «αριστερή» κυβέρνηση. Μόνο που η ανάπτυξη αυτή, όταν έρθει, θα βρει πλέον το λαό σε πολύ δεινότερη θέση σε σχέση με τα χρόνια της προηγούμενης φάσης ανάπτυξης. 

 Υπεύθυνα για την κατάσταση τα κόμματα του ευρωμονόδρομου, τα τοπικά τους            στηρίγματα

Υπεύθυνες είναι οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι  συγκυβερνήσεις τους -οι προηγούμενες και η τωρινή-, που εφάρμοσαν όλες τις επιλογές και δεσμεύσεις της ΕΕ και του μεγάλου κεφαλαίου. Δεν είναι άμοιρος ευθυνών ο ΣΥΡΙΖΑ (ο ΣΥΝ της προηγούμενης 20ετίας), ο οποίος θεωρούσε και θεωρεί αδιαπραγμάτευτη την πορεία της χώρας εντός της Ε.Ε. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν η αιρετή Νομαρχιακή (παλιότερα) Διοίκηση, όπου για 12 χρόνια είχαμε συνδιοίκηση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και για 4 χρόνια διοίκηση ΝΔ, η Περιφερειακή διοίκηση της ΝΔ, καθώς και οι Δημοτικές αρχές της περιοχής. Στο Δήμο Κοζάνης για 20 χρόνια συνδιοικούσε ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ. Οι εκλεγμένοι νομάρχες, ο περιφερειάρχης και δήμαρχοι, οι πλειοψηφίες των δημοτικών συμβουλίων έκαναν τα πάντα για την υλοποίηση αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής, δεν εμπόδισαν ούτε μισό μέτρο. Εφάρμοσαν τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, τα stage, τα απαράδεκτα προγράμματα πεντάμηνης κοινωφελούς εργασίας, διαλύοντας με λίγα λόγια τις εργασιακές σχέσεις έναντι ενός ξεροκόμματου που και αυτό τελευταία είναι υπό αίρεση. Διεκδίκησαν προνόμια για τις επιχειρήσεις στις παραμεθόριες περιοχές (Καστοριά – Φλώρινα) σε βάρος των εργαζομένων με μισθούς πείνας. Και βέβαια παρόλα τα ευνοϊκά μέτρα αρκετές απ’ αυτές τις επιχειρήσεις δεν άντεξαν στα πλαίσια του ανελέητου ανταγωνισμού, όπου το μεγάλο ψάρι καταβροχθίζει το μικρό.  Πρωτοπόρησαν σε πολλές περιπτώσεις τα προηγούμενα χρόνια στην αύξηση των δημοτικών τελών, επέβαλαν τέτοια εκεί που δεν υπήρχαν, επέβαλαν τροφεία στους παιδικούς σταθμούς, χαράτσια στους μικρούς επαγγελματίες των πόλεων. Συμφώνησαν στις κατευθύνσεις ιδιωτικοποίησης υπηρεσιών, στην προώθηση κατασκευής έργων με τη μέθοδο των συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα ανοίγοντας νέα πεδία κερδοφορίες για τους καπιταλιστές. Τέτοιο έργο, πολυδιαφημιζόμενο για την ανάπτυξη που θα φέρει στην περιοχή, είναι και αυτό της διαχείρισης απορριμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας, όπου η ΔΙΑΔΥΜΑ -στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετέχουν οι Δήμοι- ανακήρυξε την Ένωση Εταιριών ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις Α.Ε. - Ηλέκτωρ Α.Ε., συμφερόντων Μπόμπολα, ως Προσωρινό Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης.  Δεν διεκδίκησαν –πέρα από κάποιους φραστικούς λεονταρισμούς- τα παρακρατηθέντα από τα κράτος ποσά που προορίζονταν για την Τοπική Διοίκηση. Αντίθετα, αποδέχτηκαν το τεράστιο «κούρεμα» τους. Το κυριότερο: Δεν ύψωσαν το ανάστημά τους ενάντια στην βαρβαρότητα για την υπεράσπιση του λαού που βίωσε τη δραματική επιδείνωση της θέσης του. Θυμήθηκαν λίγο πριν τις εκλογές να υπερασπίσουν δήθεν ανθρώπους που ζουν κάτω από τα απόλυτα όρια της φτώχεια από την διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος, όπου όμως ακόμα και έτσι ήταν κοροϊδία. Η κίνησή τους αυτή άξιζε όσο αξίζουν τα περί διανομής του πρωτογενούς πλεονάσματος που ανερυθρίαστα εξαγγέλλει η συγκυβέρνηση.  Όταν από τα πράγματα ήταν αναγκασμένοι να αντιδράσουν, το έκαναν με τέτοιο τρόπο ώστε να προάγουν και να ενθαρρύνουν τον τοπικισμό, να στρέφουν τους κατοίκους του ενός δήμου ενάντια στους κατοίκους του διπλανού, να συσκοτίζουν τις αιτίες της αντιλαϊκής επίθεσης. Αυτό έκαναν στις κινητοποιήσεις για τα νοσοκομεία, για το κλείσιμο των Δ.Ο.Υ., για τις έδρες των δήμων κατά την πρώτη περίοδο εφαρμογής του Καλλικράτη.  Το «διαίρει και βασίλευε» ήταν και στην περίπτωσή τους, όπως και σε αυτή των κυβερνήσεων, η προσφιλής τους μέθοδος.           

Ευθύνες υπάρχουν στους εργοδοτικούς, κυβερνητικούς συνδικαλιστές, στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στους χώρους εργασίας αλλά και του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ στο χώρο της ΔΕΗ, στα στελέχη τους στα επιμελητήρια (ΕΒΕ, ΤΕΕ, ΟΕ κλπ), που έβαλαν πλάτη στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής, καθησυχάζοντας, εκτονώνοντας τις όποιες αγωνιστικές διαθέσεις ανέκυψαν τα προηγούμενα χρόνια.  Υπήρχε σύμπνοια όλων αυτών στη γραμμή του «κοινωνικού εταιρισμού», των «κοινωνικών διαλόγων». Καλλιέργησαν και συνεχίζουν να καλλιεργούν αυταπάτες ότι μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη, από την οποία θα ωφεληθεί και η εργατική λαϊκή οικογένεια και το κεφάλαιο. Καλλιέργησαν και συνεχίζουν να καλλιεργούν αυταπάτες για την ΕΕ, ότι μπορεί να αλλάξει, να σταματήσει να είναι εχθρική προς τους λαούς της Ευρώπης. Λένε ότι αν είμασταν εκτός Ε.Ε. θα ζούσαμε στην απομόνωση ενώ τώρα λαμβάνουμε βοήθεια από την ΕΕ με τα πακέτα των προηγούμενων 10ετιών, τις επιδοτήσεις, διάφορα άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα, με το ΕΣΠΑ για το οποίο αρχίζει νέα περίοδος. Κρύβουν ότι και αυτά ήταν λεφτά που συγκεντρώθηκαν από την φορολογία των λαών της Ε.Ε. Κρύβουν ότι το ΕΣΠΑ αποτελεί ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που υπηρετεί  τον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ να συντονίσει και να εντάξει όλες τις πολιτικές στο πλαίσιο της στρατηγικής «ΕΕ – 2020», που σημαίνει ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας έναντι των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων. Ως εκ τούτου, οι χρηματοδοτούμενες δράσεις υπακούουν υποχρεωτικά σε αυτή τη στρατηγική. Το 63% των διαθέσιμων κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία χρηματοδοτούν δράσεις που συμβάλουν άμεσα στην κερδοφορία των μονοπωλίων.

Συνεχίζουν να καλλιεργούν αυταπάτες στους μικρομεσαίους αγρότες που καταστρέφονται, ότι εντός της ΕΕ είναι δυνατόν να αναπτυχθεί η γεωργοκτηνοτροφία και να εξασφαλιστεί η επιβίωσή τους. Σ’ αυτά τα πλαίσια οργανώνουν ημερίδες για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, με αρωματικά φυτά, μανιτάρια κτλ. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα με τα βιολογικά προϊόντα, η ανακήρυξη του νομού Γρεβενών σε βιολογικό. Συγκαλύπτουν ότι εξυπηρετείται η κατεύθυνση της ΕΕ για μείωση της παραγωγής. Οι υπερπροβεβλημένες βιολογικές καλλιέργειες με τους περιορισμούς της ΕΕ στο 2% των καλλιεργειών, δεν δίνουν λύσεις ούτε συμβάλλουν στην άρση της διατροφικής εξάρτησης της χώρας. Η όλη φιλολογία περί βιολογικών καλλιεργειών έχει και μια ιδεολογική διάσταση, καθώς παρουσιάζει τις μη βιολογικές καλλιέργειες σαν ποιοτικά κατώτερες, υποβαθμίζοντας την όντως υψηλή ποιότητα των κτηνοτροφικών και γεωργικών προϊόντων της Δυτ. Μακεδονίας.

Ο λαός πρέπει να βγάλει συμπεράσματα από την στάση όλων αυτών.

Η περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας

Στα πλαίσια της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού στη χώρα μας, η Δυτική Μακεδονία είναι από τις πιο καθυστερημένες περιφέρειες. Ας δούμε τους βασικούς άξονες στην περιοχή που συγκρούονται οι δύο δρόμοι ανάπτυξης, αυτός που ζήσαμε και ζούμε και αυτός που προτείνει το ΚΚΕ.

Ορυκτός πλούτος

Η Δυτική Μακεδονία διαθέτει άφθονο και ποικίλο ορυκτό πλούτο. Η εκμετάλλευσή του όμως ή όχι υπόκειται στο κατά πόσο μπορεί να εξασφαλιστεί ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους. Στο υπέδαφος της, εκτός από λιγνίτη για τον οποίο αναφερόμαστε στη συνέχεια, υπάρχει χρωμίτης. Το κρατικό ορυχείο ωστόσο στη Σκούμτσια έκλεισε καθώς κρίθηκε ασύμφορη η συνέχεια της λειτουργίας του ενώ η παραγωγή του χρωμίτη σε συνδυασμό με άλλες πρώτες ύλες θα μπορούσε να είναι βάση για την παραγωγή υψηλής ποιότητας ανοξείδωτου χάλυβα, με δημιουργία ανάλογης βιομηχανίας, με δυνατότητα ακόμα και για εξαγωγές.

Υπάρχει νικέλιο στην Ιεροπηγή Καστοριάς, που εξορύσσεται από τη ΛΑΡΚΟ. Η επιχείρηση κατέχει το μονοπώλιο εξόρυξης νικελίου και βρίσκεται στην πρώτη θέση παραγωγής νικελιούχων σιδηρομεταλλευμάτων. Τα επίπεδα της παραγωγής της την τοποθετούν στην πρώτη θέση στην Ευρώπη και μεταξύ των πέντε πρώτων παγκοσμίως, ενώ συνολικά ακόμα και σήμερα θεωρείται ότι βρίσκεται διεθνώς στις πρώτες θέσεις εξόρυξης, κατεργασίας, εκμετάλλευσης και εμπορικής διάθεσης του σιδηρονικελίου. Εκτός από το νικέλιο, υψηλές είναι οι επιδόσεις της ΛΑΡΚΟ στην παραγωγή και εκμετάλλευση λιγνίτη, σκουριάς και αδρανών υλικών για τις οικοδομές. Αυτή λοιπόν η επιχείρηση έχει πάρει εδώ και καιρό το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση. Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς το κράτος παρέλαβε μία επιχείρηση από έναν καπιταλιστή ιδιοκτήτη, στη συγκεκριμένη περίπτωση τον Μποδοσάκη, επειδή αυτός δεν προσδοκούσε πλέον κέρδη από τη ΛΑΡΚΟ, παραλαμβάνοντας μαζί και χρέη δισεκατομμυρίων δραχμών για να τα φορτώσει στο λαό. Τώρα αυτή τη βιομηχανία την παραδίδει στους ιδιώτες με υπαρκτό όμως και τον κίνδυνο της απαξίωσης, αν δεν βρεθούν επενδυτές. Η πορεία της ΛΑΡΚΟ είναι ίδια με αυτή άλλων πρώην κρατικών επιχειρήσεων, της ΔΕΗ, των ναυπηγείων, των αερογραμμών κτλ.

Υπάρχει χουντίτης-υδρομαγνησίτης στα Λεύκαρα Κοζάνης, κοίτασμα το οποίο είναι μοναδικό παγκόσμια, ενώ το ορυκτό χρησιμεύει για βιομηχανική χρήση. Η εκμετάλλευσή του όμως ανήκει σε έναν ολλανδοελληνικό  μονοπώλιο, που δρέπει όλους τους καρπούς του μοναδικού πλούτου που παράγεται. Το 2012 η εταιρία παρουσίασε σηµαντική άνοδο στις πωλήσεις επεξεργασµένων τελικών προϊόντων σε σχέση µε το 2011, αύξηση που υπερβαίνει το 66%, συμπαρασύροντας σε αντίστοιχη μεγάλη αύξηση (51%) έναντι του 2011, τον κύκλο εργασιών.

Υπάρχει άργιλος, τα υποείδη του ο σαπουνίτης και ο ατταπουλγίτης, ορυκτά που είναι αναγκαία στην βιομηχανική παραγωγή. Το εργοστάσιο όμως στην Κνίδη Γρεβενών και τα 4 ορυχεία βρίσκονται στην ιδιοκτησία της οικογένειας του εφοπλιστή Κωνσταντακόπουλου, οικογένεια που επενδύει όχι μόνο στα πλοία αλλά παντού όπου μυρίζεται κέρδος, στον τουρισμό, στην εξόρυξη κτλ όπως κάθε καπιταλιστής.

Υπάρχουν κοιτάσματα βωξίτη στην περιοχή των Πρεσπών, τα οποία ωστόσο είναι αναξιοποίητα.

Υπάρχουν τα μάρμαρα στα Καμβούνια Κοζανης. Ο δυναμικός κλάδος των προηγούμενων δεκαετιών, που τροφοδότησε μεγάλη κατασκευαστική δραστηριότητα (τεχνικά έργα, κατασκευή σπιτιών κλπ), μαράζωσε τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης στον κλάδο των κατασκευών, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού και της απελευθέρωσης  αγορών που επέβαλε η Συνθήκη του Μάαστριχτ με συνέπεια να κατακλυστεί η αγορά με ανταγωνιστικά προϊόντα, όπως πλακάκια, κύρια από Ιταλία και Ισπανία. Καταστράφηκαν παραγωγικές δυνάμεις, πρώτα και κύρια η εργατική τάξη που καταδικάστηκε στην ανεργία. Επαγγελματίες οδηγήθηκαν στο κλείσιμο των επιχειρήσεων τους, ενώ ολόκληρη η περιοχή Καμβουνίων Κοζάνης οδηγήθηκε στην ερήμωση και το μαρασμό.  

Η θέση του ΚΚΕ είναι ότι ο ορυκτός πλούτος πρέπει να αποτελεί κοινωνική ιδιοκτησία, να πραγματοποιείται η εκμετάλλευσή του με γνώμονα την όσο το δυνατόν πληρέστερη αξιοποίησή του για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών.  Η εκμετάλλευση αυτή μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη βαριάς βιομηχανίας στην βάση ενός κεντρικού σχεδιασμού, ο οποίος και θα ιεραρχεί τις ανάγκες του λαού. Αυτή η ανάπτυξη, επειδή ακριβώς γίνεται πάνω στην βάση σχεδίου και όχι άναρχα, εκεί που προκύπτει κέρδος, θα είναι ισόρροπη, θα είναι εγγύηση για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ενέργεια – ΔΕΗ   

Τα τελευταία χρόνια έχουμε μεγάλη μείωση της συμμετοχής του λιγνίτη ως καύσιμη ύλη στην παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια της χώρας. Από  66% το 2004 έφτασε στο 40% το 2013. Είναι αποτέλεσμα –ανάμεσα στα άλλα- και των κατευθύνσεων της ΕΕ, οι οποίες «πριμοδότησαν» την λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη. Σε αυτή τη λογική, τα υπόλοιπα κόμματα και οι συνδυασμοί που διεκδικούν την ψήφο στις επερχόμενες εκλογές μιλούν για την «μεταλιγνιτική περίοδο». Θεωρούμε ότι ένα μεγάλο μέρος ενέργειας προορισμένο για την κάλυψη των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων  μπορεί να συνεχίζει να παράγεται στην Δυτική Μακεδονία, που εξακολουθεί να είναι πλούσια σε κοιτάσματα λιγνίτη, τα οποία στα πλαίσια μιας ορθολογικά σχεδιασμένης και φιλικής προς το περιβάλλον διαχείρισης, που περιλαμβάνει τη δημιουργία, νέων, σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων, μπορούν να τροφοδοτούν την παραγωγή ενέργειας για δεκαετίες ακόμα. Ο λιγνίτης είναι φθηνή πρώτη ύλη, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για την μείωση του κόστους με επάνδρωση και λειτουργία του πάγιου εξοπλισμού των λιγνιτωρυχείων και με παράλληλη κατάργηση των εργολαβιών.  Σχεδιασμένα μπορούν επίσης να αξιοποιηθούν και άλλες πηγές ενέργειας (νερά, αέρας).

Στα πλαίσια όμως της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της πορείας της χώρας μας στην ΕΕ, δεν μπορεί να υπάρχει τέτοια προοπτική. Μην ξεχνάμε ότι η απελευθέρωση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας και η δημιουργία μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς στα πλαίσια της ΕΕ, σημαίνουν την αποφασιστική ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας. Η διάσπαση της ΔΕΗ αρχικά σε 3 κομμάτια (μητρική, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ), η πρόσφατη πώληση του 66% του ΑΔΜΗΕ, το σπάσιμο της ΔΕΗ σε μικρή και μεγάλη, η πώληση της μικρής, η είσοδος στρατηγικού επενδυτή είναι υλοποίηση αυτών των κατευθύνσεων, τις οποίες οι μεν κυβερνώντες υπερασπίζονται οι δε της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν αμφισβήτησαν επί της ουσίας ποτέ. Η πορεία αυτή έχει και θα συνεχίσει να έχει καταστροφικές συνέπειες σε όλα τα επίπεδα: 

Για τους εργαζόμενους της ΔΕΗ θα σημάνει χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων, εντατικοποίηση της δουλειάς, επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα.

Για  τα λαϊκά στρώματα θα σημάνει νέα εμπόδια στην πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα, αύξηση της τιμής του. Το ίδιο θα συμβεί και με το κόστος των ήδη υπαρχόντων δικτύων τηλεθέρμανσης αλλά και με την επέκταση των δικτύων στην πόλη της Φλώρινας και σε άλλα χωριά της περιοχής, οι κάτοικοι των οποίων θα τα πληρώσουν πιο ακριβά.

Για τους κατοίκους των πληττόμενων χωριών (Μαυροπηγή, Ποντοκωμή, Ακρινή, Άγιοι Ανάργυροι), θα σημάνουν νέες δυσκολίες για την μετεγκατάσταση των οικισμών, την ανάληψη του κόστους τους, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους.

Για το περιβάλλον και την ανάγκη αποκατάστασης των εδαφών, θα ορθωθούν σοβαρά εμπόδια στη λήψη μέτρων για τη σχεδιασμένη προστασία του και την απόδοση των εξορυχθέντων εδαφών για γεωργοκτηνοτροφική και άλλες χρήσεις. 

Τα κόμματα και συνδυασμοί που μιλούν για μεταλιγνιτική περίοδο, πρόβαλουν σαν αντίβαρο την πράσινη ανάπτυξη. Ας δούμε όμως τι σημαίνει πράσινη ανάπτυξη, έχοντας αρκετά παραδείγματα και στην περιοχή μας. Στα δημοτικά και περιφερειακό συμβούλιο έρχονται συχνά υποβολές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την δημιουργία αιολικών πάρκων, μελέτες που στην πλειοψηφία τους εγκρίνονται.  Έχουμε ως τώρα τα εξής: Στο όρος Βαρνούντα στις Πρέσπες λειτουργεί αιολικό πάρκο, ιδιοκτησίας ελβετικού επιχειρηματικού ομίλου. Στον Μπούρινο έχει κατατεθεί πρόταση για εγκατάσταση αιολικού πάρκου από την ισπανοελληνική εταιρεία ΡΟΚΑΣ, εταιρία που είναι πρώτη σε παραγωγή αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα. Η ΜΠΕ έχει εγκριθεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο, η υλοποίησή της όμως σκοντάφτει στις αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής.  Αν υλοποιηθεί θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την προστατευόμενη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Στην Σφήκα Πρεσπών έχει υποβληθεί πρόταση από ινδικό επιχειρηματικό όμιλο για τη δημιουργία ενός μεγάλου αιολικού πάρκου. Τελευταίο και εμβληματικό παράδειγμα είναι το έγκλημα που ετοιμάζεται στο Βέρμιο. Εγκρίθηκαν από το ΥΠΕΚΑ οι περιβαλλοντικοί όροι για τη δημιουργία αιολικού σταθμού από το ενεργειακό μονοπώλιο Αcciona, ο οποίος σταθμός θα καλύπτει 17.393,04 στρέμματα ενώ η κατασκευή σημαίνει τόνοι μπετόν μέσα στο βουνό, νέοι δρόμοι στο βουνό συνολικού μήκους πάνω από 100 χιλιόμετρα. Στην περίπτωση αυτή, πέρα από το περιβαλλοντικό έγκλημα, μπορούμε να δούμε και το είδος της ανάπτυξης που θα φέρει η επένδυση αυτή στην περιοχή. 380 θέσεις εργασίας για την κατασκευή και λιγότερες από 30 κατά τη λειτουργία, με τους γνωστούς μισθούς πείνας.

Ανάλογη είναι και η ανάπτυξη με τους φωτοβολταικούς σταθμούς. Θυμίζουμε την εξαγγελία του μεγάλου φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος 200 MW, που πολύ σύντομα αποδείχτηκε ότι ήταν φιάσκο πρώτου μεγέθους. Ανάλογη είναι και η ανάπτυξη με τον αγωγό TAP, ο οποίος θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο και θα διέρχεται και από την περιοχή μας. Ενώ στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο διακηρυγμένος στόχος να καταστεί η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος προμηνύει κινδύνους για τους λαούς, οξύνει τους ανταγωνισμούς. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία -χώρα ενεργειακός κόμβος- πρέπει να προβληματίσουν και να βγουν συμπεράσματα.   

Μόνο ένας Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ενέργειας, στα πλαίσια μιας λαϊκής εξουσίας που δεν θα υπηρετεί την κερδοφορία του κεφαλαίου, μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της παραγωγής ενέργειας, με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον, χωρίς εξαρτήσεις από το εγχώριο και πολυεθνικό κεφάλαιο και τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ο Ενιαίος Κρατικός φορέας Ενέργειας στηριγμένος στις εγχώριες πηγές ενέργειας μπορεί να παρέχει φθηνό ρεύμα, ως βασικό κοινωνικό αγαθό στο λαό, αλλά και να αποτελεί βασικό μοχλό για την ανάπτυξη της λαϊκής οικονομίας που μπορεί να αποκαταστήσει τα τραύματα του περιβάλλοντος, να κάνει αξιοποιήσιμες τις εκτάσεις που έχουν εξορυχτεί, να αντιμετωπίσει συνολικά τα προβλήματα που σήμερα προκαλεί η ΔΕΗ στους εργαζόμενους και στους κατοίκους της περιοχής και ιδιαίτερα των πληττόμενων οικισμών.

Γούνα – δέρμα

Η ελληνική γουνοποιία μέσα στο 2012-13 αγόρασε και μεταποίησε το 7% της παγκόσμιας παραγωγής γουνοδερμάτων, διακίνησε το 10% του έτοιμου ενδύματος, ενώ οι εκτιμήσεις προβλέπουν ότι σε βάθος πενταετίας οι πωλήσεις της γούνας θα διπλασιαστούν, αγγίζοντας το 1 δισ. ευρώ σε βάθος 5ετίας. Συνεπώς, μιλάμε για ένα κλάδο με σημαντική ανάπτυξη στην παρούσα φάση. Τα κέρδη όμως πάνε στις τσέπες λιγοστών μεγάλων του κλάδου, γι’ αυτό και οι διακηρύξεις και οι πανηγυρισμοί βρίσκονται σε διαμετρική αντίθεση με την τραγική οικονομική κατάσταση που βιώνουν οι εργάτες του κλάδου με 20 – 25 € μεροκάματο, με 10 – 12 ώρες δουλειά και με ένα μεγάλο ποσοστό ανασφάλιστων. Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα στα βυρσοδεψεία, οι συνθήκες υγιεινής στους χώρους εργασίας είναι απαράδεκτη, με κίνδυνο πρόκλησης σοβαρών και ανεπανόρθωτων βλαβών στην υγεία των εργαζομένων. Είναι επίσης γνωστό ότι η λειτουργία των επιχειρήσεων στη γούνα και το δέρμα πραγματοποιείται χωρίς τον συνεχή, ουσιαστικό έλεγχο για την προστασία της δημόσιας υγείας, που κινδυνεύει από την μόλυνση του Αλιάκμονα, λόγω ρίψης χημικών λυμάτων.

Υπάρχει η δυνατότητα ο κλάδος να αναπτυχθεί σε άλλη κατεύθυνση σε όλους τους τομείς του: Παραγωγή γουνοφόρων ζώων, επεξεργασία δερμάτων (βυρσοδεψεία), παραγωγή και εμπορία των προϊόντων γούνας. Να απασχολήσει μεγάλο αριθμό εργαζομένων και να αντιμετωπιστεί η ανεργία στον κλάδο που ξεπερνά το 60%. Στα πλαίσια της λαϊκής εξουσίας, θα διαμορφώνεται συνολικά πολιτική για τον κλάδο της γούνας, με κρατικό φορέα γούνας, με πλήρη καθετοποίηση του κλάδου, παραγωγή πρώτης ύλης, μεταποίηση και διάθεση του προϊόντος, χωρίς  μεγαλογουνοποιούς και μεγαλεμπόρους.

Αγροτική Οικονομία

Στη Δυτική Μακεδονία κυριαρχεί η φυτική παραγωγή, η αναλογία φυτικής προς ζωική είναι περίπου 7 προς 3 αν και θα έπρεπε να αλλάξει, να ενισχυθεί η κτηνοτροφία. Υπήρξε μείωση έως καταστροφή παραδοσιακών προϊόντων π.χ. καπνά, τεύτλα, κ.α, εξ αιτίας των κανονισμών της ΕΕ που περιόρισαν δραστικά την παραγωγή. Ο μηχανισμός των κοινοτικών επιδοτήσεων δίνει κίνητρο σε καλλιέργειες που θέλει η ΕΕ και όχι σε όλες που έχει  ανάγκες ο λαός και η χώρα π.χ οι επιδοτήσεις στο σκληρό στάρι ενισχύουν την καλλιέργεια του, είμαστε πλεονασματικοί αλλά σε βάρος του μαλακού σταριού που η επιδότηση είναι πολύ μικρή και γι αυτό εισάγουμε για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών.  Το αγροτικό εισόδημα  έχει μειωθεί δραστικά, τόσο από τους περιορισμούς της ΚΑΠ, όσο και από τους φόρους και τα χαράτσια των κυβερνήσεων, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής που οδηγεί στο ξεκλήρισμα  μικρομεσαίων  αγροτών.

Στην χρονική περίοδο 1980-2007 είναι ραγδαία  η μείωση του αριθμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και  ανέρχεται στο –28%. Σήμερα  το σύνολο των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στη Δυτ. Μακεδονία αριθμεί περίπου 31.600 από τις οποίες οι 9.000 είναι είτε μεικτής, είτε αμιγώς κτηνοτροφικής κατεύθυνσης.

Από τις 31.600 περίπου εκμεταλλεύσεις που δραστηριοποιούνται μόνο το 25% ή στις 8.000 εκμεταλλεύσεις  εκτιμάται ότι ασκείται το κατά κύριο επάγγελμα  του  αγρότη, σύμφωνα με το νόμο της κυβέρνησης. Οι υπόλοιποι δεν μπορούν να επιβιώσουν και κάνουν 2^η δουλειά

Εξάλλου η αύξηση της τιμής ενέργειας (πετρέλαιο, κατάργηση αγροτικού ρεύματος), τα χαράτσια σε ΟΓΑ, ΕΛΓΑ, ΟΣΔΕ, γεωτρήσεις, στα σπίτια μέσω ΔΕΗ  κ.α, η φορολόγηση των χωραφιών και η άμεση φορολογία στο 13% σε φτωχούς αγρότες και κτηνοτρόφους, σε συνδυασμό με τη νέα ΚΑΠ 2014-2020 που επιδοτεί όποιον έχει πολλά στρέμματα γης, τον μεγαλοϊδιοκτήτη, θα  οδηγήσει στη συρρίκνωση των μικρών και μεσαίων αγροτών και στην κυριαρχία της μεγάλης καπιταλιστικής αγροτικής εκμετάλλευσης.

Το ίδιο είχαμε μείωση και στον τομέα  της κτηνοτροφίας.  Οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις μειώθηκαν αντίστοιχα (1980-2007) σε ποσοστό –74%.  Ειδικά τη μεγαλύτερη μείωση έχει ο κλάδος της βοοτροφίας, εξαιτίας των  ποσοστώσεων  της ΕΕ στο αγελαδινό γάλα στο μισό των εγχώριων αναγκών μας. Θα συρρικνωθεί ο  κλάδος  μετά την υιοθέτηση εκ μέρους της κυβέρνησης του γάλακτος των 11 ημερών, αφού η εισαγωγή του θα αποφέρει μεγαλύτερο κέρδος στον εμποροβιομήχανο. Οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές, στους κτηνοτρόφους και τους εργαζόμενους στην ντόπια γαλακτοβιομηχανία που θα βρεθούν στην ανεργία, ενώ θα αυξηθεί το αρνητικό αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο.  

Ωστόσο, στην Δυτική Μακεδονία υπάρχουν δυνατότητες να αναπτυχθεί η γεωργοκτηνοτροφία, να παράγονται φθηνά και ποιοτικά προϊόντα που θα καλύπτουν σε μεγάλο ποσοστό τις ανάγκες της χώρας και κυρίως στους τομείς που είμαστε ελλειμματικοί δηλ. στα όσπρια και την κτηνοτροφία. Ο υδάτινος πλούτος που διαθέτει μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την άρδευση μεγάλων στρεμματικών εκτάσεων σε σχέση με την τωρινή κατάσταση, αφού έχουμε  το πιο  χαμηλό ποσοστό αρδευόμενων γεωργικών εκτάσεων (20% στην Περιφέρεια μας έναντι 33% περίπου στην επικράτεια).

Οι εδαφολογικές και ιδιαίτερα οι κλιματολογικές συνθήκες προσφέρονται για την παραγωγή μιας σειράς προϊόντων υψηλής ποιότητας: φασόλια, φρούτα (μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, κεράσια κλπ), καπνά, σιτηρά και όσπρια (φακές, ρεβίθια), κρόκο, αλλά και καλλιέργειες που θα στηρίζουν την κτηνοτροφία (τριφύλλι, καλαμπόκι, κλπ) και θα την αναπτύσσουν  για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών  μας. Τα δασικά οικοσυστήματα, οι ορεινοί όγκοι με τους τεράστιους βοσκότοπους, με πλούσια χλωρίδα, καθιστούν τη Δυτική Μακεδονία περιφέρεια με μεγάλες δυνατότητες παραγωγής ποιοτικών κτηνοτροφικών προϊόντων σε μεγάλες ποσότητες και να μην ξοδεύονται περίπου 2 δις. ευρώ κάθε χρόνο για εισαγωγές ζωοκομικών.

Η σημερινή κατάσταση μπορεί να αναστραφεί έξω από την ΕΕ των ποσοστώσεων, των προστίμων, των εισαγωγών ίδιων προϊόντων με αυτά που παράγουμε και μένουν απούλητα στις αποθήκες (όπως τα φασόλια), καθώς όλα τα μέτρα ενισχύουν τους μεγαλέμπορους και βιομήχανους επιχειρηματίες του κλάδου.

Στο πλαίσιο ενός κεντρικού σχεδιασμού, η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του διατροφικού προβλήματος της χώρας, στην μείωση της εξάρτησης σε μεγάλο βαθμό, στην ανάπτυξη του δευτερογενή τομέα. Η γη, τα δάση, τα νερά θα είναι κοινωνική περιουσία. Διαμορφώνονται κρατικές παραγωγικές μονάδες για την παραγωγή και επεξεργασία αγροτικών προϊόντων ως πρώτων υλών ή προϊόντων κατανάλωσης. Προωθείται ο παραγωγικός συνεταιρισμός, ο οποίος έχει δικαίωμα χρήσης της κοινωνικοποιημένης γης ως παραγωγικού μέσου. Η ένταξη των μικροϊδιοκτητών αγροτών στον παραγωγικό συνεταιρισμό πραγματοποιείται εθελοντικά. Κίνητρα της συνεταιριστικοποίησης είναι: Η μείωση του κόστους παραγωγής μέσω των κοινών εργασιών καλλιέργειας και συλλογής των αγροτικών προϊόντων. Η προστασία της αγροτικής παραγωγής από ορισμένα φυσικά φαινόμενα μέσω των υποδομών του κράτους, της επιστημονικής και τεχνικής στήριξης. Η διάθεση της αγροτικής παραγωγής με τη συγκέντρωση, αποθήκευση - συντήρηση και μεταφορά της μέσω κεντρικού κρατικού μηχανισμού.

Δάση - Ορεινοί όγκοι - Οικοσυστήματα - Προστασία και Αξιοποίησή τους

Το ποσοστό δασοκάλυψης της Περιφέρειας είναι 44% ενώ στην Π.Ε. Γρεβενών το ποσοστό φθάνει στο 57%. Ωστόσο, τα δάση στην πραγματικότητα είναι ανυπεράσπιστα. Είναι ανύπαρκτη ουσιαστικά η προστασία και ολοκληρωμένη διαχείρισή τους. Οι δημόσιοι και δημοτικοί δρόμοι, που πριν πολλά χρόνια είχαν διανοίξει και συντηρούσαν είτε η Δασική Υπηρεσία είτε οι ΟΤΑ, στην συντριπτική τους πλειοψηφία εγκαταλείφθηκαν και η φύση έκανε αυτό που ήξερε, τους ενσωμάτωσε στο δάσος. Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη αντιπυρική προστασία. Δεν υπάρχουν σύγχρονες μελέτες αντιπυρικής προστασίας με πρόληψη και σχέδιο προκαταστολής και καταστολής. Ελάχιστα χρήματα διατίθενται για πρόληψη ενώ εκτός των άλλων δεν υπάρχουν υδατοδεξαμενές για τον εφοδιασμό των πυροσβεστικών οχημάτων. Η Πυροσβεστική και η Δασική Υπηρεσία έχουν τεράστιες ελλείψεις σε μέσα και προσωπικό.

Σε όλη τη έκταση της Περιφέρειας συγκεντρώνονται πολλά και αξιόλογα οικοσυστήματα, με κύριο χαρακτηριστικό τους την μεγάλη ποικιλία ειδών. Αυτά αφορούν: α) το σύστημα των Λιμνών Πρεσπών (Εθνικό Πάρκο Πρεσπών) β) τη δυτική ορεινή Ζώνη Γρεβενών (Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου) γ) τη ζώνη Βόρα-Βεγορίτιδας, δ) τη ζώνη Βιτσίου - Χειμαδίτιδας, ε) το σύμπλεγμα όρους Γράμμου, στ) το σύμπλεγμα όρους Βούρινου.

Τα παραπάνω βρίσκονται εδώ και χρόνια στο στόχαστρο του κεφαλαίου για ιδιοποίηση και εκμετάλλευση. Υπάρχουν για παράδειγμα σκέψεις για δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου στο Γράμμο και στα Πιέρια. Είναι σίγουρο ότι μια τέτοια προοπτική θα συνοδευτεί με εκτεταμένες καταστροφές του περιβάλλοντος, καταστροφή των βοσκότοπων και ξερίζωμα όσων ζουν και απασχολούνται σε διάφορους τομείς και κυρίως των μικρών, οικογενειακών, τουριστικών επιχειρήσεων. Ο αποχαρακτηρισμός βοσκότοπων στα Γρεβενά θα ανοίξει το δρόμο για επέκταση του χιονοδρομικού κέντρου, που μέχρι σήμερα εμποδιζόταν.

Η σχεδιαζόμενη δημιουργία ΥΗΣ στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου επιδιώκεται με κριτήριο την κερδοφορία των ενεργειακών ομίλων.

Η σημερινή κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα δασικά οικοσυστήματα, είναι αποτέλεσμα  της πολιτικής των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων. Βασικοί άξονες της πολιτικής αυτής είναι η εμπορευματοποίηση της γης, των δασικών οικοσυστημάτων, οι ιδιωτικοποιήσεις. Η κρατική πολιτική αντιμετωπίζει τις επενδύσεις στα δάση ως μία ακόμα διέξοδο στα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια των μονοπωλιακών ομίλων.

Το ευρωενωσιακό πλαίσιο της λεγόμενης «πράσινης» ανάπτυξης, οι οδηγίες για τα δασικά οικοσυστήματα και τελευταία το 7ο πρόγραμμα περιβαλλοντικής Δράσης, εξυπηρετούν την ανάγκη των ομίλων να κάνουν «πράσινες» μπίζνες στα δάση.

Το υπό κατάθεση σχετικό νομοσχέδιο, που αποτελεί ένα ακόμη βήμα στην εμπορευματοποίηση των δασικών οικοσυστημάτων και του δημόσιου πλούτου, έρχεται να άρει όλα τα εμπόδια, παραδίδοντας τα δασικά οικοσυστήματα στους επιχειρηματικούς ομίλους. Προωθεί τη συγκέντρωση στον τομέα της κτηνοτροφίας.

Την ίδια στιγμή, προωθείται η συρρίκνωση της Δασικής υπηρεσίας, με την επιδιωκόμενη κατάργηση 80 Δασαρχείων που οδηγεί σε απολύσεις προσωπικού, σε ελάχιστη προστασία των δασών, ενώ οι κρατικές επενδύσεις στον τομέα των δασικών οικοσυστημάτων είναι λιγότερο από το 0,4% του προϋπολογισμού.

Η φιλολαϊκή αξιοποίηση των δασικών οικοσυστημάτων, αποδεικνύεται ασύμβατη με την αντιλαϊκή πολιτική ΕΕ - άρχουσας τάξης κυβέρνησης ΝΔ ΠΑΣΟΚ. Τα δασικά οικοσυστήματα είναι κοινωνικό αγαθό, λαϊκή περιουσία. Μπορούν να λειτουργήσουν για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών με μια δασική πολιτική που θα εξασφαλίζει την προστασία και την ολοκληρωμένη διαχείρισή τους, την ανάπτυξή τους ως βασικού τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την οικολογική τους ανόρθωση, στα πλαίσια ενός ριζικά διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης. Προϋποθέτει την κεντρικά σχεδιασμένη δράση της λαϊκής οικονομίας, ωστόσο πρέπει να παρθούν μέτρα που να συμβάλουν παράλληλα και ταυτόχρονα:

* Στην ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ των κλάδων της τοπικής οικονομίας (γεωργία, κτηνοτροφία, προστασία διαχείριση και ανάπτυξη των δασών, τουρισμός κλπ).

*  Στην προστασία και ανάδειξη του φυσικού, πολιτιστικού και ιστορικού πλούτου της περιοχής.

Για την τουριστική - βιοτεχνική ανάπτυξη, απαιτείται σύνδεση με προγράμματα λαϊκού τουρισμού, εργατικής εστίας κλπ. Ενθάρρυνση του ορεινού εναλλακτικού τουρισμού, παρασκευαστήρια και εκθετήρια τοπικών και παραδοσιακών προϊόντων.

Αξιοποίηση υδάτινων πόρων

Εξαιρετικά σημαντικό θεωρείται το υδάτινο δυναμικό της Περιφέρειας καθώς εδώ εντοπίζεται ένα μεγάλο ποσοστό των επιφανειακών υδάτων της χώρας, ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός λιμνών, σημαντικό υδρογραφικό δίκτυο ποταμών και εκτεταμένα υπόγεια αποθέματα.

Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και κίνδυνοι:

-Μείωση των αποθεμάτων λόγω άρδευσης με γεωτρήσεις.

-Ρύπανση των επιφανειακών υδάτων από τα λύματα των οικισμών. Οι οικισμοί που καλύπτονται από τον βιολογικό καθαρισμό αφορούν μόνο το 50% του πληθυσμού.

-Ρύπανση του Αλιάκμονα με χημικά απόβλητα από την δράση βιομηχανιών και βιοτεχνιών, κυρίως βυρσοδεψείων, που εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την μόλυνση εδαφών που αρδεύονται από τον Αλιάκμονα.

-Ρύπανση υπόγειων πόρων από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων με χαρακτηριστικό και κορυφαίο παράδειγμα την λίμνη της Καστοριάς.

Η στρατηγική επιλογή της ΕΕ για ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, του πόσιμου νερού, έχει συνδιαμορφωθεί με όλες τις κυβερνήσεις -και τη σημερινή- με την άμεση ή έμμεση στήριξη όλων των κομμάτων του ευρωμονόδρομου και των παρατάξεών τους στην Τοπική Διοίκηση, μαζί και του ΣΥΡΙΖΑ. Προωθείται νέα αντιλαϊκή πολιτική τιμολόγησης του νερού και ένα νέο σχέδιο προστασίας των ευρωπαϊκών υδάτων. Η κοινοτική οδηγία-πλαίσιο στο όνομα της προστασίας του υδατικού περιβάλλοντος και της καλής κατάστασης των υδατικών σωμάτων,  προωθεί την αύξηση της τιμολόγησης του νερού, ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα και στη λαϊκή κατανάλωση στις πόλεις.

Η επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι υποκριτική, αφού υπάρχουν τεχνολογίες και τεχνικές λύσεις που επιτρέπουν την εξοικονόμηση της κατανάλωσης νερού χωρίς αλλαγή της τιμολογιακής πολιτικής και επιβάρυνσης των λαϊκών στρωμάτων. Η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι τμήμα της γενικότερης πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων, που εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς και κλάδους της οικονομίας.

Το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και η διαχείρισή του προς όφελος του λαού προϋποθέτει ένα ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης. Σ' αυτό το πλαίσιο ο Ενιαίος Κρατικός Φορέας Διαχείρισης του νερού θα σχεδιάζει, θα υλοποιεί και θα ελέγχει τη διαχείριση του νερού, με γνώμονα το σύνολο των κοινωνικών αναγκών.

Συγκοινωνιακό δίκτυο

Παρά το γεγονός της κατασκευής οδικών αξόνων το προηγούμενο διάστημα, παραμένουν σημαντικά προβλήματα στην σύνδεση των περιοχών και κυρίως αφορούν:

Την οδική σύνδεση μεταξύ των μεγάλων αστικών κέντρων Κοζάνη-Αθήνα, Καστοριά-Θεσσαλονίκη και Γρεβενά-Τρίκαλα.

Την οδική σύνδεση στο εσωτερικό της περιφέρειας μεταξύ σημαντικών κέντρων της περιοχής, όπως ο δρόμος Γρεβενά-Δεσκάτη.

Την ολοκληρωτική απαξίωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης αντί της ενίσχυσης και ανάπτυξης σύγχρονων γραμμών σταθερής τροχιάς που μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια, την οικονομική τιμή.

Και στην περίπτωση αυτή, προβάλλει σαν κύριο πολιτικό ζήτημα το σε ποιον ανήκει η εκμετάλλευση των δρόμων. Οι τιμές στα διόδια συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, ενώ νέοι σταθμοί εμφανίζονται συνεχώς. Τα λαϊκά στρώματα έχουν πληρώσει πολλές φορές για την κατασκευή των δρόμων. Το ΚΚΕ διεκδικεί να καταργηθούν άμεσα όλα τα διόδια. 

    

 Υγεία

Τα μέτρα που παίρνονται δημιουργούν μια εκρηκτική κατάσταση για τις λαϊκές οικογένειες. Είναι ξεκάθαρο ότι θα ελαχιστοποιούνται διαρκώς τα κονδύλια που θα πηγαίνουν για υπηρεσίες υγείας. Για την ΕΕ η ανάπτυξη δημοσίων δομών υγείας, με ολοκληρωμένη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και πρόληψη, νοσοκομεία εξοπλισμένα και στελεχωμένα, η δωρεάν πρόσβαση όλων στις υπηρεσίες αυτές, η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού απο τους χιλιάδες άνεργους, δεν ειναι ανάπτυξη που ευνοεί την επιχειρηματικότητα. Η μείωση των κρατικών δαπανών για την υγεία αφήνει περισσότερα κονδύλια διαθέσιμα για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Οδηγεί τις δημόσιες δομές να λειτουργούν σαν αυτοτελείς μονάδες - σαν επιχειρήσεις με «έσοδα - έξοδα».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η κατάσταση στον τομέα της υγείας στην Δυτική Μακεδονία είναι τραγική. Αρκετές κλινικές των νοσοκομείων λειτουργούν κάτω απο τα όρια ασφαλείας. Το χρόνιο πρόβλημα της υποστελέχωσης προσπαθούν να το καλύψουν με μετακινήσεις γιατρών, με συνέπειες για τους γιατρούς (υπερωρίες, συχνές εφημερίες κλπ), αλλά και τους ασθενείς. Παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις ιατροφαρμακευτικών υλικών, ενώ συχνά υπάρχουν χαλασμένα μηχανήματα. Με τις συγχωνεύσεις καταργούνται οργανικές θέσεις και κονταίνουν τα νοσοκομεία. Με την ουσιαστική κατάργηση του ΕΟΠΥΥ η κατάσταση θα χειροτερέψει και στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Το Κέντρο Φυσικής Κοινωνικής Αποκατάστασης (ΚΑΦΚΑ), υπολειτουργεί ενώ ελλιπής είναι η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών στην Αμμουδάρα Καστοριάς, στην Κιβωτό Γρεβενών και στον Αετό Φλώρινας.

Το ΚΚΕ διεκδικεί  να μην κλείσει ή συγχωνευτεί καμιά μονάδα υγείας, να καταργηθεί κάθε πληρωμή για υπηρεσίες υγείας και φάρμακα, να μην μείνει ούτε ένας ανασφάλιστος χωρίς περίθαλψη. Ταυτόχρονα παλεύουμε για ένα σύγχρονο, αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας, με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπου η υγεία δεν θα είναι πανάκριβο εμπόρευμα.

Πρόνοια  

Είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που αφορά πολλές κατηγορίες πληθυσμού, την βρεφική και παιδική ηλικία, την τρίτη ηλικία, καθώς και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Η κυβερνητική και ευρωενωσιακή πολιτική, η υλοποίηση του Καλλικράτη επέφεραν σημαντικό πλήγμα στις δομές που λειτουργούσαν τα προηγούμενα χρόνια.

Υπάρχουν πόλεις και χωριά που δεν υπάρχουν κατάλληλες κτιριακές υποδομές για παιδικούς σταθμούς, που υπάρχει έλλειψη παιδικών σταθμών σε σχέση με τις ανάγκες με αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός παιδιών σε λίγους σταθμούς. Οι σταθμοί που υπάρχουν, στην συντριπτική τους πλειοψηφία,  λειτουργούν με τροφεία που επιβάλλονται με αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων. Αντί να υπάρχει πρόγραμμα δημιουργίας δημόσιων παιδικών σταθμών, επιδοτούνται από το ΕΣΠΑ και οι ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η παρουσία τους σε βάρος των δημοσίων.

Οι δομές για την τρίτη ηλικία είναι πλέον ανύπαρκτες. Δεν υπάρχουν γηροκομεία και η φροντίδα της συγκεκριμένης κατηγορίας πληθυσμού είναι υπόθεση είτε ατομική της οικογένειας είτε των ιδιωτικών ιδρυμάτων. Το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι που βοηθούσε σημαντικό αριθμό ηλικιωμένων με τις τεράστιες προσπάθειες των εργαζομένων του έφθασε στη λήξη του καθώς επρόκειτο για ένα πρόγραμμα με περιορισμένη χρονική διάρκεια που πήρε κάποιες παρατάσεις, με εργαζόμενους που πολλές φορές έμεναν απλήρωτοι για μήνες. Με την λήξη του μένει ένα μεγάλο κενό σε αυτό τον τομέα το οποίο προσκαλείται να το καλύψει ο ιδιωτικός τομέας. Ήδη οι δήμαρχοι απευθύνθηκαν στους απολυμένους εργαζόμενους του προγράμματος με πρόταση να προχωρήσουν σε συγκρότηση Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης η οποία μέσω σύμβασης με τους Δήμους θα αναλάβει το έργο. Πρόσκληση λοιπόν για ανάπτυξη επιχειρηματικής δράσης και σε αυτόν τον τομέα. 

Ανάλογη εικόνα -πλήρους απουσίας δημόσιων δομών- υπάρχει και για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Οι όποιες προσπάθειες βασίζονταν σε ευρωπαϊκά προγράμματα με ημερομηνία λήξης  και με τις οικογένειες των ατόμων με ειδικές ανάγκες να μένουν ξεκρέμαστες.

Κορυφαίο ζήτημα που έχουμε αναδείξει πολλές φορές είναι αυτό των ναρκωτικών. Σε όλη την περιοχή αυτό που υπάρχει είναι κέντρα πρόληψης του ΟΚΑΝΑ. Υποστηρίζουμε τη δημιουργία ενός Κέντρου Πρόληψης στην περιοχή, επαρκώς στελεχωμένου, το οποίο να παρεμβαίνει, να προτείνει μέτρα και λύσεις στους αρμόδιους φορείς και να τίθενται οι βάσεις για την μείωση του φαινομένου. Η ενίσχυση του τομέα της πρόληψης είναι ούτως ή άλλως αναγκαιότητα συνολικά στον χώρο της υγείας-πρόνοιας.

Υποστηρίζουμε τη δημιουργία δημόσιων δομών όπου να εξασφαλίζεται η ανεμπόδιστη πρόσβαση για όλους, με υψηλής ποιότητας παρεχόμενες υπηρεσίες, με εργαζόμενους με μόνιμη και σταθερή σχέση εργασίας. Είμαστε αντίθετοι στην δράση ΜΚΟ, Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, ιδιωτών σε αυτούς τους τομείς.  

Παιδεία

 Τα προηγούμενα χρόνια έγιναν σοβαρά βήματα από την άρχουσα τάξη στην κατεύθυνση της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, στο κομμάτιασμα του ενιαίου χαρακτήρα της, στην προσπάθεια για προώθηση περισσότερων μαθητών προς την υποβαθμισμένη τεχνική εκπαίδευση των ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, για τη δημιουργία του αυριανού, φθηνού, ευέλικτου εργατικού δυναμικού. Το σύστημα εκπαίδευσης περιλαμβάνει πλέον τρεις κατηγορίες, την τυπική, τη μη τυπική και την άτυπη, όπου ο κάθε νέος θα επιδίδεται σε μια αδιάκοπη προσπάθεια συγκέντρωσης πόντων μήπως και αποκτήσει κάποια στιγμή ένα πλούσιο βιογραφικό. Σε αυτά τα πλαίσια στήνονται συνεχώς Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, τα οποία λειτουργούν  με την ευθύνη Δήμων, Επιμελητηρίων, Εργατικών Κέντρων. Πρόσφατα το ΚΕΚ του Δήμου Κοζάνης ανακοίνωσε την εκκίνηση μαθημάτων, ανάμεσα στα οποία υπάρχουν και οι τίτλοι  «Αστικοί λαχανόκηποι», «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» κτλ. Με ... τέτοια γερά εφόδια φροντίζει να εξοπλίζει ο Δήμος Κοζάνης τους νέους και τις νέες. Ενισχύθηκε η προσπάθεια για είσοδο επιχειρηματιών στο χώρο της εκπαίδευσης, πρώτα και κύρια στην τριτοβάθμια. Η ανακοίνωση της δημιουργίας τριών επώνυμων εδρών της ΔΕΗ ΑΕ στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, σε πρώτη εφαρμογή του νόμου-πλαισίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση δείχνει τι θα ακολουθήσει, με την παρέμβαση επιχειρηματικών ομίλων στα προγράμματα σπουδών, στη διάρθρωσή τους και κυρίως στο περιεχόμενο τους, το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τους. Άλλωστε, γενικότερα τα τριτοβάθμια ιδρύματα προσαρμόζονται πλέον συνεχώς στις ανάγκες της αγοράς, αναζητώντας πόρους πέρα από τους συνεχώς μειούμενους του κρατικού προϋπολογισμού. Σε αυτή τη βάση υπογράφουν προγραμματικές συμβάσεις με Περιφέρειες και Δήμους, ενώ θα ακολουθήσουν και οι συμβάσεις απευθείας με  ιδιωτικές εταιρίες. Προγραμματικές συμβάσεις έχει υπογράψει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με το ΑΠΘ ενώ ο Δήμος Κοζάνης ανέθεσε σε τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας  να εκπονήσει μελέτη για τη στρατηγική marketing του Δήμου. Στην πολυδιαφημισμένη Πανεπιστημιούπολη Δυτικής Μακεδονίας που πρόκειται να κατασκευαστεί στη ΖΕΠ δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια η κατασκευή φοιτητικής εστίας, πολύ απλά γιατί δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια τους η κάλυψη των αναγκών των φοιτητών. Οι νέοι, ιδιαίτερα οι φοιτητές και σπουδαστές,  πρέπει με τον πιο παραδειγματικό τρόπο να καταδικάσουν με την ψήφο τους τούς νυν αλλά και επίδοξους αιρετούς που με τον πιο αισχρό τρόπο τους έβλεπαν και τους βλέπουν σαν κινούμενα ευρώ, που έβαζαν τους κατοίκους των πόλεων να μαλώνουν μεταξύ τους για το ποιος θα κρατήσει τα τμήματα στην πόλη του, ποιος θα κρατήσει και τα ευρώ. Δεν έβγαλαν άχνα για το περιεχόμενο των σπουδών, για τις υποδομές, κτιριακές και άλλες, για τα συγγράμματα, για τις τραγικές ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό, για τα πτυχία που δεν εξασφαλίζουν δουλειά αλλά είναι διαβατήρια για την ανεργία.     

Αντιπαλεύουμε κάθε μέτρο που διευρύνει τις ταξικές διακρίσεις, επιβαρύνει οικονομικά τις λαϊκές οικογένειες. Είμαστε αντίθετοι στην κατάργηση του ενιαίου χαρακτήρα των σχολικών προγραμμάτων, στην διαμόρφωσή τους με βάση «τοπικές ιδιαιτερότητες» και τις ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων, με την παρέμβαση και της Τοπικής Διοίκησης. Καμιά είσοδος επιχειρηματικών συμφερόντων ή ακόμα και ΜΚΟ στο περιεχόμενο, στην διοίκηση και γενικά στην διαχείριση των σχολικών μονάδων. Καμιά αύξηση των δημοτικών τελών για την λειτουργία των σχολείων. Αγωνιζόμαστε για ένα αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν εκπαιδευτικό σύστημα, με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης, βασισμένο στη δίχρονη προσχολική αγωγή και το ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο για όλους, με σύγχρονες εγκαταστάσεις και υποδομές. 

Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός προφανώς δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τη γενική πορεία. Δε θα ήταν όμως και υπερβολή να μιλήσουμε για σχεδόν ολική εγκατάλειψη χρηματοδότησής τους, με τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους τομείς να δίνουν καθημερινούς αγώνες για να κρατήσουν όρθιο ότι έχει απομείνει. Μιλάμε για παύση χρηματοδότησης πολιτιστικών δράσεων, για παύση ακόμα και συντήρησης πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών, για διακοπή των προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού, για ενίσχυση της εμπορευματοποίησής τους. Και μέσα σε αυτό το τοπίο, η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου Κοζάνης με περίσσιο θράσος αποφάσισε την κατασκευή ανοιχτού κολυμβητηρίου στη ΖΕΠ με τη μέθοδο ΣΔΙΤ. 

Και η περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας αποδεικνύει ότι πλούτος υπάρχει, μόνο που δεν τον καρπώνεται ο παραγωγός του, η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Αντίθετα, τον καρπώνονται τα παράσιτα.  Υπάρχει δυνατότητα να έχουμε μια αξιοπρεπή ζωή με εξασφαλισμένο το δικαίωμα στην δουλειά με συνθήκες ανθρώπινες, με εισόδημα που θα επιτρέπει την ικανοποίηση όλων των αναγκών. Υπάρχει δυνατότητα να έχουμε σύγχρονες δομές υγείας, πρόνοιας για όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, παιδείας, πολιτισμού, αθλητισμού σε ένα περιβάλλον που θα προστατεύεται με κάθε τρόπο.

Η μετατροπή της δυνατότητας σε πραγματικότητα περνάει μέσα από την αποδέσμευση από την ΕΕ, την μετατροπή των μονοπωλίων σε λαϊκή περιουσία, τη μονομερή διαγραφή του χρέους. Αυτές τις ανατροπές μπορεί να τις επιβάλει ο λαός με τη δική του εξουσία. Μόνο έτσι μπορούν να αναπτυχθούν όλες οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας για την ικανοποίηση των αναγκών, να διασφαλιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα, να αναπτυχθούν διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες αμοιβαίου οφέλους. Τέτοιες σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν ιδιαίτερα με τις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων.

Ο δρόμος που προτείνουμε έχει δυσκολίες, όμως είναι μονόδρομος για την λαϊκή ευημερία.

Σε αυτές τις εκλογές δεν κρίνεται βέβαια η υλοποίηση του προγράμματος του ΚΚΕ. Κρίνεται όμως το αν θα γίνουν βήματα λαικής χειραφέτησης, αν θα απορριφθούν οι εκβιασμοί της ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αν θα καταδικαστεί ο καιροσκοπισμός του ΣΥΡΙΖΑ που αντιγράφει πια σε όλα το ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 2009, λέγοντας άλλα στο λαό και άλλα στους μεγαλοεπιχειρηματίες. Κρίνεται αν θα απομονωθεί η εγκληματική, ναζιστική Χρυσή Αυγή. Κρίνεται κυρίως το αν θα δυναμώσει η λαϊκή αντίθεση, η  αντιπολίτευση στη ΕΕ και τις κυβερνήσεις που υπηρετούν τη βαρβαρότητα.

Η εκλογική αποδυνάμωση του ΚΚΕ στις προηγούμενες εκλογές δεν έφερε τα λαϊκά στρώματα σε καλύτερη θέση, αντίθετα τα κατέστησε πιο αδύναμα στην επίθεση του κεφαλαίου. Η οργή και η αγανάκτηση μπορεί να εκφραστεί με τον πιο γνήσιο τρόπο μέσω της ψήφου στο ΚΚΕ, ακόμα και υπάρχουν διαφωνίες και ενστάσεις με τις θέσεις του. Η ενίσχυση του ΚΚΕ παντού θα βοηθήσει να παλεύει από καλύτερες θέσεις ενάντια στα μέτρα, ενάντια στις επιπτώσεις της κρίσης, όπως άλλωστε έκανε με συνέπεια όλα τα χρόνια, και τα 2 τελευταία. Δεν περιμέναμε να έρθει η λαϊκή εξουσία για να διεκδικήσουμε λύσεις σε προβλήματα. Ήμασταν παρόντες σε κάθε αγώνα, για την ακρίβεια ήμασταν μπροστάρηδες σε κάθε αγώνα. Δώσαμε μάχες, οργανώσαμε απεργίες, συλλαλητήρια, παραστάσεις διαμαρτυρίας, μπλόκα για να υπερασπιστούμε το μεροκάματο, τις συλλογικές συμβάσεις, για να μη μένει κανένας χωρίς νερό, φως, για να πάρουνε οι άνεργοι ένα έκτακτο επίδομα ανεργίας, για να σταματήσει η φορολεηλασία, για να μην πληρώνουμε χαράτσια, για να έχουν οι ανασφάλιστοι ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για να σταματήσουν οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί για χρέη στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία, για να εμποδιστούν οι απολύσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, για να μην περάσουν τα σχέδια των ιδιωτικοποιήσεων, για να μην μπουν τροφεία στους παιδικούς σταθμούς, για να μειωθούν τα δημοτικά τέλη. Τις μάχες αυτές τις δώσαμε στους δρόμους, τις δώσαμε στους χώρους δουλειάς, τις δώσαμε και στο κοινοβούλιο, και στα τοπικά συμβούλια. Οι προτάσεις μας, οι τροπολογίες μας απορρίφθηκαν όλες.  Αυτά είναι τα διαπιστευτήρια μας. Δεν παραπέμψαμε τίποτα στη Δευτέρα Παρουσία. Αγωνιζόμαστε όμως με συνέπεια και σταθερότητα ακριβώς γιατί ξέρουμε προς τα που να βαδίσουμε. Εμείς και με το 4,5% είμασταν μπροστά στους αγώνες. Ας μας πει ο ΣΥΡΙΖΑ τι έγινε με το 1.500.000 ψηφοφόρους του. Γιατί δεν αγωνίστηκε όλος αυτός ο κόσμος; Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπει τη λύση των προβλημάτων στην κυβέρνηση της αριστεράς. Αλλά έτσι τα προβλήματα δε θα βρουν λύση ούτε στη δευτέρα παρουσία. Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Χριστοφιας, το είπε καθαρά σε συνέντευξή του :  «Πηγαίναμε να πάρουμε μέτρα υπέρ του λαού και βρίσκαμε μπροστά μας την ΕΕ και τα μνημόνια».

Καλούμε σε αποφασιστική συστράτευση με το ΚΚΕ και στην κάλπη και στους αγώνες.